سهام وثیقه

سهام وثیقه چیست ؟

ماده 1 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، شرکت سهامی را چنین تعریف می کند : شرکت سهامی، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام ، محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است.

مطالب مفید | وکیل مهاجرت

سرمایه هر شرکت سهامی به قسمت های مساوی تقسیم می گردد که هر قسمت آن را سهم می نامند. لایحه اصلاحی در تعریف سهم می گوید : سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت ،تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد . بنابراین هر سهم معلوم می کند که نسبت به کل سرمایه صاحب آن تا چه اندازه ای می تواند در اداره امور شرکت، از طریق حضور در مجامع عمومی و ابراز رای، مشارکت داشته باشد. همچنین چه مقدار از منافع حاصل از فعالیت شرکت، به او تعلق دارد و در برابر شرکت اگر همه مبلغ سهم را نپرداخته باشد چه میزان تعهد مالی خواهد داشت.

برابر ماده 29 قانون در شرکت سهامی عام حداکثر قیمت اسمی سهام را هزار ریال معین کرده است. اما در شرکت های سهامی خاص حداقل و حداکثر برای مبلغ اسمی سهام تعیین نشده است.

سهام وثیقه ی شرکت سهامی  

• طبق ماده 114 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347 درخصوص شرکت های سهامی عام مادام که مدیری حساب دوره تصدی خود را دریافت نکرده است سهام او در صندوق شرکت به عنوان وثیقه نگه داشته می شود. پرسشی که مطرح می شود این است که ماهیت توثیق این سهام چیست؟ آیا واژه «مدیران» مدیرعامل را هم دربرمی گیرد یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد، در مواردی که مدیرعامل از غیر سهام داران انتخاب می شود، توثیق موضوع ماده 114 چگونه اجرا می شود؟ برای پاسخ به این پرسش ها، انواع وثیقه و ماهیت سهام و مدیران و دیدگاه های حقوق دانان در این زمینه بررسی شد و درنهایت این نتیجه به دست آمد که توثیق سهام یک نهاد حقوقی مستقل از عقد رهن است و منظور قانون گذار از واژه «مدیران» فقط اعضای هیئت مدیره است و مدیرعامل را دربرنمی گیرد.

ویژگی ها

• برای تضمین خساراتی که ممکن است از تقصیرات مدیران منفرداَ یا مشترکاَ بر شرکت وارد شود، مدیران باید تعداد سهامی را که اساسنامه شرکت مقرر کرده است دارا باشند. این سهام که سهام وثیقه نام دارد، تا زمانی که مدیریت شخص باقی است ، به عنوان وثیقه باقی می ماند تا در صورتی که مدیر به واسطه اعمال مدیریت خود، به شرکت خسارتی وارد نمود و از این رو در برابر شرکت بدهکار شد، بدهی او از این محل قابل برداشت باشد. ( ماده 114 ل. ا. ق. ت )

بیشتر بخوانید | قانون شرکت های تعاونی

• این تعداد سهام نباید از تعداد سهامی که به موجب اساسنامه جهت دادن رای در مجامع عمومی لازم است کمتر باشد. ( ماده 114 ل. ا. ق. ت )
• سهام مذکور بانام است. ( مادع 114 لایحه اصلاحی قانون تجارت)

• این سهام قابل نقل و انتقال نیست. ( ماده 114 لایحه اصلاحی قانون تجارت)

بنابراین و با توجه به آنکه این سهام ، بانام است و نقل و انتقال آن مستلزم ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت است ، نقل و انتقال آن تا زمانی که در وثیقه شرکت است، در دفتر ثبت سهام شرکت ثبت نمی شود.

• اگر مدیری در هنگام انتخاب شدن به مدیریت ، مالک تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه نباشد یا آنکه سهام مورد وثیقه به صورت قهری به دیگری منتقل گردد یا بنا بر تصویب مجمع عمومی فوق العاده، تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه افزایش یابد، مدیر باید ظرف مدت یک ماه تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه را تهیه و به صندوق شرکت بسپارد وگرنه مستعفی محسوب خواهد شد. ( مادع 115 لایحه اصلاحی قانون تجارت)
• مادام که مدیری مفاصاحساب دوره تصدی خود در شرکت را دریافت نداشته است، سهام مذکور در صندوق شرکت به عنوان وثیقه باقی خواهد ماند، و پس از دریافت مفاصاحساب سهام مذکور نیز آزاد می شود. ( ماده 114 و 116 لایحه اصلاحی قانون تجارت)

• تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان هر دوره مالی شرکت به منزله مفاصا حساب مدیران برای همان دوره مالی می باشد و پس از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان آن دوره مالی که طی آن مدت مدیریت مدیران منقضی یا به هر نحو دیگری از آنان سلب سمت شده است، سهام مورد وثیقه این گونه مدیران نیز خود به خود از قید آزاد خواهد شد. ( ماده 116 لایحه اصلاحی قانون تجارت)

بنابراین اگر مدیری عزل شود یا استعفاء دهد، سهام وثیقه او فوراَ آزاد نمی شود بلکه تا تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان او این سهام در وثیقه شرکت باقی می ماند.

• بازرس یا بازرسان شرکت مکلفند هرگونه تخلفی از مقررات قانونی و اساسنامه شرکت در مورد سهام وثیقه مشاهده کنند، به مجمع عمومی عادی گزارش دهند. ( ماده 117لایحه اصلاحی قانون تجارت)

سخن پایانی

امروزه این مساله به یک امر مهم در امور شرکت ها و روابط تجاری آنها تبدیل شده است برای کسب اطالاعات بیشتر در باره شرکت ها و هرآنچه حول آن ها می چرخد همراه ما باشید و مقالات در این رابطه را مطالعه بفرمایید، برای دریافت مشاوره از وکلای مجرب گروه آریان دادوش می توانید از طریق پیام و یا تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید.